Przędziorki to drobne pajęczaki, dorastające do ok. 0,5mm. Żerują na roślinach wysysając z nich soki. Przy ich masowym wystąpieniu na liściach można dostrzec mozaikowate, żółte plamy. Z czasem na roślinach wytwarzają delikatną pajęczynkę, która stanowi dodatkową osłonę dla populacji szkodnika, utrudniając ich zwalczanie.
Na świecie występuje ponad 1200 gatunków przędziorków, w naszym klimacie kilkanaście, przy czym najczęściej występującym gatunkiem w pomieszczeniach jest przędziorek Chmielowiec (Tetranychus urticae). Wysoka szkodliwość tego gatunku wynika z jego potencjału rozrodczego. Jedna samica składa w ciągu swego życia ok. 100 jaj.
Po wykluciu się z jaj, młode osobniki w warunkach domowych (temperatura ok. 21-25 stopni C, niska wilgotność) uzyskują dojrzałość płciową i zaczynają składać kolejne jaja w ciągu siedmiu dni. W taki sposób z jednej samicy po miesiącu populacja przędziorków może liczyć nawet kilka tysięcy osobników.
Przy takim potencjale i sprzyjających warunkach domowych kontrola szkodników jest sporym wyzwaniem. Chcąc zwalczyć przędziorka w mieszkaniu należy przede wszystkim wziąć pod uwagę to, że stosowanie preparatów chemicznych nie pozostaje obojętne dla naszego zdrowia. Ponadto w uprawie amatorskiej bardzo trudne jest wykonanie takiego zabiegu dokładnie, z bardzo dużą precyzją. A pominięcie chociażby jednej samicy przędziorka będzie skutkowało bardzo szybkim odbudowywaniem się populacji szkodników. Warto zaznaczyć, że przędziorki stosunkowo szybko uodparniają się na nowe preparaty, w związku z tym skuteczność każdego kolejnego zabiegu chemicznego będzie coraz mniejsza.
Wykorzystanie organizmów pożytecznych w walce ze szkodnikami
Podobnie jak w przypadku wielu innych szkodników, alternatywą do stosowania zabiegów chemicznych są naturalne preparaty oparte na organizmach pożytecznych. Przede wszystkim nie wpływają one negatywnie na zdrowie ludzi i środowisko.
Jeżeli znajdziemy organizm, który nie atakuje roślin, jest bezpieczny dla ludzi i naszego otoczenia, to mamy złoty środek. Trudno również o uodpornienie się przędziorka na drapieżnika. W przypadku zwalczania szkodników za pomocą innych organizmów często stosujemy porównanie myszy i kota. Mysz nie ma szansy uodpornić się na kota (podobnie jest ze szkodnikiem na roślinach i organizmem, który go zwalcza).
W praktyce rolniczej i ogrodniczej od wielu lat wykorzystuje się organizmy pożyteczne (jest to pojęcie umowne, dotyczące naszego punktu widzenia). Ze względu na coraz większe ograniczenia w stosowaniu środków chemicznych metody te stają się coraz bardziej popularne, również w uprawach amatorskich. Wielu szkodników, bez pomocy organizmów pożytecznych, nie da się skutecznie kontrolować.
Zwalczanie przędziorka ekologiczne sposoby
W celu uporania się z przędziorkiem występującym w pomieszczeniach np. na roślinach w mieszkaniu można wykorzystać kilka organizmów. Do podstawowych zaliczyć można dobroczynek kalifornijski i dobroczynek szklarniowy 2000 – 100 ml. Mniej znanym jest pryszczarek mszycojad, który również skutecznie się upora się ze szkodnikiem.
Wspomagająco można wykorzystać m.in. dobroczynka Montdorensisa, dobroczynka wielożernego oraz Swirskiego, które głównie zwalczają inne szkodniki, ale będą stanowiły uzupełnienie dla wcześniej wymienionych. Warto również zwrócić uwagę na złotooka pospolitego 1000 osobników, którego larwy mogą kontrolować wiele szkodników, w tym również przędziorka i trudne do zwalczenia wełnowce.
Skuteczne metody na przędziorka w domu
Najagresywniejszym i tym samym najskuteczniejszym w walce z przędziorkiem będzie dobroczynek szklarniowy 2000 – 100 ml. Jest to w zasadzie biopestycyd (środek ochrony roślin, który zawiera organizmy pożyteczne lub substancje pochodzenia biologicznego). Wynika to z tego, że po wprowadzeniu na rośliny jego populacja rozwija się szybciej niż populacja przędziorka. Należy podkreślić, że nie stosuje się go zapobiegawczo, ponieważ w przypadku braku pokarmu staje się on kanibalem (wyjadają się wzajemnie) i jego populacja stopniowo ginie.
Po wyginięciu dobroczynka szklarniowego zaleca się introdukcję dobroczynka kalifornijskiego, w celu uniknięcia odbudowania się populacji przędziorka. Dobroczynek ten nie wykazuje takich skłonności kanibalistycznych. Co więcej, potrafi on odżywiać się pokarmem zastępczym np. inne roztocza, szpeciele, pyłek, strzępki grzybów. Dzięki temu przy braku przędziorka populacja dobroczynka kalifornijskiego utrzymuje się na roślinach przez kilka tygodni. Warto podkreślić, że przędziorki namnażają się szybciej w stosunku do tego dobroczynka, dlatego aby znacząco zmniejszyć populację przędziorków należy zastosować odpowiednio dużą ilość pożytecznych roztoczy.
Co jeszcze zwalczy przędziorka?
Dobroczynek wielożerny i Montdorensis sprawdzają się przede wszystkim w kontroli wciornastków i mączlika, inne szkodniki zwalczają w zdecydowanie mniejszym zakresie. Jeśli jednak skutecznie zwalczymy wciornastki, a nie będziemy obserwować przędziorków, to te pożyteczne roztocza nie dopuszczą do szybkiego rozwoju populacji tego szkodnika (rozwój będzie zdecydowanie wolniejszy).
Swirski w zasadzie wykazuje podobne cechy, wymaga jednak wyższych temperatur. W związku z tym zdecydowanie lepiej sprawdzi się w oranżeriach, szklarniach czy tunelach foliowych latem. Wtedy dla innych organizmów jest zdecydowanie za ciepło, a swirski radzi sobie i czuje się doskonale w takich warunkach.
Złotook to nasz rodzimy owad, którego postać dorosła żywi się nektarem i pyłkiem. Natomiast jego larwy są jednymi z agresywniejszych owadów, które atakują przędziorki i mszyce. Nie stronią one również od wełnowców. Niejednokrotnie obserwowałem również jak larwy złotooków atakowały małe gąsienice różnych motyli. Na roślinie poruszają się szybko w poszukiwaniu pokarmu, zaczynając od góry, a przy braku pokarmu w tym miejscu schodzą stopniowo coraz niżej. Introdukowane larwy polują na roślinach przez ok. 4 tygodnie, po czym rozpoczynają proces przepoczwarzenia. W mieszkaniu raczej nie domkną cyklu rozwojowego, jeśli jednak jest duży problem z wełnowcami i mszycami, to może być jedyna metoda aby uniknąć stosowania środków chemicznych.
Pryszczarek maszycojad to muchówka, którego również tylko postać larwalna jest drapieżcą wyspecjalizowaną w polowaniu na przędziorki. Nadaje się raczej do stosowania w większych obiektach (oranżerie, tunele, szklarnie), gdzie może domknąć swój cykl rozwojowy.
Wszystkich zainteresowanych tematyką związaną ze stosowaniem organizmów pożytecznych w domu i ogrodzie zachęcamy do dołączenia do grupy na Facebooku. Jest to możliwość do zdobycia praktycznej wiedzy, skorzystania z porady specjalistów i podzielenia się własnym doświadczeniem.
